Ramona Barrio
Alguns indicadores que compre conecer
(Andaina)
Cada vez mais, se están empregando indicadores que nos permiten observar diferencias entre distintos paises e entre homes e mulleres. Estou-me a referir a algúns dos que empregan as Nacións Unidas desde mediados dos anos 90. Ten a sua importancia coñece-los, saber como se calculan e polo tanto o que indican.
Nos informes do PNUD ( Plano das Nacións Unidas para o Desenvolvimento ) aparecen, entre outros o IDH, IDX e IPX.
O IDH (Índice de Desenvolvimento Humano) é un índice composto que mide o promedio do progreso e que está baseado en tres dimensións básecas do desenvolvimento humano: unha vida longa e saudabel, coñecimentos e un nível de vida digno. O cálculo do IDH fai-se a partir dos dados da esperanza de vida, da taxa de alfabetización de adultos e do PIBpc.
Son tres os grupos de paises que se diferencian segundo o IDH, como podemos ver no seguinte cadro (ate 0,800 son considerados paises co desenvolvimento humano alto, de 0,500 a 0,799 medio e con un valor menor paises de desenvolvimento humano baixo)
ÍNDICE DE DESENVOLVIMENTO HUMANO (IDH)
|
|
Esp vida
|
PIB
|
IDH
|
D. Humano alto |
77,7 |
23.135 |
0,908D. |
Humano medio |
67,0 |
4.053 |
0,684D. |
Humano baixo |
49,4 |
1.186 |
0,440 |
Fonte: PNUD 2.003 (www.undp.org)
|
Algúns dos datos do informe PNUD 2.003, que nos permiten observar as fortes diferencias en canto ás oportunidades de levar unha vida sa e cumprida podemos ve-las no seguinte cadro:
Clasificación IDH
|
Esp de vida
|
PIBpc |
IDH
|
1.- Noruega |
78,7 |
29.620 |
0,944 |
7.- Estados Unidos |
76,9 |
34.320 |
0,937 |
9.- Xapón |
81,3 |
25.130 |
0,932 |
17.- Francia |
78,7 |
23.990 |
0,925 |
19.- España |
79,1 |
20.150 |
0,918 |
23.-Portugal |
75,9 |
18.150 |
0,896 |
65.- Brasil |
67,8 |
7.360 |
0,777 |
91.- Túnez |
72,5 |
6.390 |
0,740 |
97.- Ecuador |
70,5 |
3.280 |
0,731 |
111.- Sudáfrica |
50,9 |
11.290 |
0,684 |
140.-Congo |
48,5 |
970 |
0,502 |
145.- Zimbawe |
35,4 |
2.280 |
0,496 |
Fonte: PNUD 2.003 (www.undp.org)
|
Os outros dous indicadores serven para poder comparar os dados de homes e mulleres nos distintos paises.
O IDX (Índice de Desenvolvimento de Xénero) é un índice composto que mide a desigualdade entre homes e mulleres nas tres dimensións básicas que compoñen o IDH, axustado para reflectir as desigualdades entre homes e mulleres. O dado pois indica as posibilidades das mulleres con respecto aos homes do mesmo pais. Nos paises do cadro anterior temos:
Clasificación segundo o IDH
|
IDX |
1 |
Noruega |
0,941 |
7 |
Estados Unidos |
0,935 |
9 |
Xapón |
0,926 |
17 |
Francia |
0,923 |
19 |
España |
0,912 |
23 |
Portugal |
0,892 |
35 |
Polonia |
0,839 |
65 |
Brasil |
0,770 |
91 |
Túnez |
0,727 |
97 |
Ecuador |
0,716 |
111 |
Sudáfrica |
0,678 |
140 |
Congo |
0,496 |
145 |
Zimbawe |
0,489 |
Fonte: Pnud 2003(www.undp.org)
|
O terceiro indicador, que me parece importante coñecer é o IPX (Índice de Potenciación de Xénero). Tráta-se tamén dun índice composto que mide a desigualdade de xénero en tres dimensións básecas de potenciación: participación económica e poder de decisión, participación política e poder de decisión e control sobre os recursos económicos. A análise e interpretación dos dados do IPX serian necesarias para poder deseñar calquer política de xénero. No caso deste indicador podemos achegar-nos mais á nosa realidade e ver por exemplo as diferencias nos dados por comunidades autónomas dentro do estado español, ainda que comprobar a situación das galegas non nos goste, estamos de primeiras mais pola cola.
IPG por Comunidades autónomas
|
|
Ano 1999
|
Baleares |
0,6796 |
Madrid |
0,6743 |
Com Valenciana |
0,6519 |
País Vasco |
0,6326 |
Castilla La Mancha |
0, 6305 |
La Rioja |
0,6291 |
Cantabria |
0,6210 |
Canarias |
0,6183 |
Cataluña |
0,6257 |
Navarra |
0,6151 |
Aragón |
0,6071 |
Asturias |
0,6058
|
Castilla León |
0,5958 |
Extremadura |
0,5805
|
Andalucía |
0,5702
|
Murcia |
0,5188
|
Galicia |
0,5035 |
Fonte: De Villota, P. Globalización a que precio. Icaria-Antrazt.2.001
|
|
|